Κάκη Μπαλή
Η Τουρκία θα πρέπει να περιμένει για τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών αεροσκαφών της, πλην όμως παραμένει «πολύτιμη σύμμαχος» των ΗΠΑ και καθόλου… απομονωμένη
Αν και το ενδιαφέρον της ελληνικής διπλωματίας είναι στραμμένο στην επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στην Αθήνα, πιθανότατα στις 21 Φεβρουαρίου, δεν ξέφυγε από την προσοχή κανενός στο υπουργείο Εξωτερικών -και όχι μόνο- η επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον την εβδομάδα που πέρασε. Στην ατζέντα αυτής της επίσκεψης ήταν και το ζήτημα του εκσυγχρονισμού των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών F-16 και της αγοράς 40 νέων που θέλει η Τουρκία – αλλά που θέλει και η αμερικανική κυβέρνηση να της δώσει, πλην όμως η σχετική συμφωνία σκοντάφτει στο Κογκρέσο. Στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης έχουν χυθεί τόνοι μελάνης τα τελευταία χρόνια για να περιγραφεί πόσο καθοριστική είναι η στάση του Κογκρέσου και συγκεκριμένα του επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Μπομπ Μενέντεζ στην άρνηση να εξοπλίσει την Τουρκία. Όχι επειδή η Άγκυρα αλληθωρίζει προς τη Ρωσία -αυτή την κακή της συνήθεια και την επιλογή του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S 400 την πλήρωσε με τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα κατασκευής των μαχητικών αεροσκαφών F-35-, αλλά επειδή παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, και ενίοτε επειδή απειλεί -«μπορεί να έρθουμε μια νύχτα»- τον εταίρο στο ΝΑΤΟ που λέγεται Ελλάδα.
Η «πολύτιμη σύμμαχος»
Ωστόσο, η άρνηση αυτή δεν είναι δεδομένη και η πίεση της αμερικανικής κυβέρνησης στο Κογκρέσο να δώσει επιτέλους το πράσινο φως για τα F-16 αναμένεται να ενταθεί, καθώς θεωρεί την Τουρκία «πολύτιμη σύμμαχο». Καθώς, μάλιστα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει κρύψει από κανέναν αυτή την πρόθεσή της, στην Αθήνα στήθηκε ήδη από κύκλους της κυβέρνησης Μητσοτάκη το αφήγημα ότι δεν χάλασε ο κόσμος αν πάρει η Τουρκία τα F-16, εμείς θα πάρουμε F-35, που είναι και καλύτερα. Εννοείται, ανεπισήμως και από αναρμόδια χείλη, όπως π.χ. αυτά του υφυπουργού Παιδείας Άγγελου Συρίγου, καθώς επισήμως η Αθήνα δεν λέει κουβέντα για τα εξοπλιστικά σχέδια των άλλων.
Σε στάση αναμονής
Πάντως, βάσει του κοινού αμερικανοτουρκικού ανακοινωθέντος μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην Ουάσιγκτον, τα εμπόδια για την αγορά των νέων F-16 και τον εκσυγχρονισμό των παλιών δεν έχουν καμφθεί ακόμη. Γι’ αυτό και ο Μπλίνκεν δεν βγήκε να πει ότι θα ζητήσει εδώ και τώρα τη συναίνεση του Κογκρέσου, αν και δεν έκρυψε την πρόθεση της αμερικανικής κυβέρνησης να το κάνει το ταχύτερο. Καθώς δεν δόθηκε κοινή συνέντευξη Τύπου -για λόγους χρόνου, όπως ισχυρίστηκε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, χωρίς να ηχήσει ιδιαίτερα πειστικός- οι δημοσιογράφοι δεν είχαν την ευκαιρία να επιμείνουν για το πότε θα υποβληθεί το επίμαχο αίτημα. Αλλά ούτε και ακούστηκαν δημόσια οι συνήθεις γκρίνιες για τη στάση της Τουρκίας στη Συρία ή την κωλυσιεργία της να επικυρώσει τη συμφωνία ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Το βέτο ως μοχλός πίεσης
Αυτό το τελευταίο είναι που ενοχλεί τα μέγιστα τους Αμερικανούς – και φαίνεται πως είναι και ο αγαπημένος μοχλός πίεσης του Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος κατηγορεί πρωτίστως τους Σουηδούς ότι υποθάλπουν την τρομοκρατία -ή αυτό που ο ίδιος χαρακτηρίζει τρομοκρατία- και απαιτεί την έκδοση στην Τουρκία μιας σειράς «τρομοκρατών», κατά κανόνα ανθρώπων που έχουν το θράσος να του ασκούν κριτική. Καθώς οι Σουηδοί ναι μεν έχουν βάλει νερό στο κρασί τους του Διεθνούς Δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά δεν έχουν ανταποκριθεί σε όλα τα αιτήματα του Ερντογάν -υπάρχουν και δικαστήρια στη Στοκχόλμη-, είναι μάλλον απίθανο προεκλογικά ο Τούρκος Πρόεδρος να υποχωρήσει και να επικυρώσει τη συμφωνία ένταξης. Οπότε ανάλογα θα καθυστερήσει και το πράσινο φως του Κογκρέσου για τα F-16.
Με την έννοια αυτή, η επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον δεν ήταν γκραν σουξέ. Ήταν, όμως, πράγματι τα F-16 το κυρίαρχο ζήτημα αυτής της επίσκεψης; Ή μήπως ήταν το timing το μείζον;
Ακόμη και αυτοί που επαναλαμβάνουν μονότονα ότι η Τουρκία είναι «απομονωμένη» προσπαθούν να ερμηνεύσουν γιατί ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος επί δύο χρόνια δεν είχε προσκληθεί επίσημα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, έλαβε την πολυπόθητη πρόσκληση πριν από τις εκλογές στην Τουρκία, που «κλείδωσαν» για τις 14 Μαΐου.
Στήριξη στον Ερντογάν;
Σύμφωνα με το πολύ ενδιαφέρον άρθρο (στα Νέα) του έμπειρου και πάντα τολμηρού στις αναλύσεις του Παναγιώτη Ιωακειμίδη, η επιλογή του χρόνου της επίσκεψης Τσαβούσογλου στις ΗΠΑ «μπορεί να εκληφθεί ως σαφής στήριξη της Ουάσιγκτον στην επανεκλογή Ερντογάν, στη λογική… καλύτερα τον διάβολο που γνωρίζεις».
Αν και κανείς δεν μπορεί να… μαντέψει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών -ημειωτέον ότι τέσσερις μήνες πριν τη διεξαγωγή τους η τουρκική αντιπολίτευση ακόμη δεν έχει καταλήξει στον κοινό υποψήφιο που θα αντιμετωπίσει τον Ερντογάν-, είναι προφανές ότι οι Αμερικανοί θα κάνουν το παν για να κρατήσουν την Τουρκία στο πλευρό τους, όποιος κι αν είναι ο νικητής. Αυτό φαίνεται να το αντιλαμβάνονται και οι περισσότεροι στην Ελλάδα, έστω κι αν υπογραμμίζουν ότι τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι άλλοι εταίροι της χώρας «κατανοούν ότι η Τουρκία είναι πρόβλημα», επειδή βλέπουν τη στάση της έναντι των δύο βόρειων χωρών, τη στάση της στη Συρία, στη Λιβύη, αλλά και τις προκλητικές δηλώσεις εναντίον της Ελλάδας.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι παρά τις κραυγές περί του αντιθέτου στα τηλεοπτικά παράθυρα, τα κορυφαία στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης θεωρούν ότι οι προκλητικές δηλώσεις της γείτονος θα παραμείνουν στο επίπεδο της ρητορείας και ότι δεν υπάρχει σχέδιο από την τουρκική πλευρά να προκληθούν επεισόδια.
❝ ετικέτες ❞ #ΤΟΥΡΚΙΑ
