Απ. Πέκας: Το νερό νεράκι…

Γράφει ο Απόστολος Πέκας*

Γιατί λέμε πως το νερό είναι κοινωνικό αγαθό; Γιατί από την ύπαρξη του εξαρτάται η ίδια η ζωή, η ευημερία, η ανάπτυξη, η βιωσιμότητα. Χωρίς την ύπαρξη του δεν γίνεται να «ανθίσει» τίποτα. Για τους λόγους αυτούς άλλωστε ο Ο.Η.Ε  αναγνώρισε το δικαίωμα πρόσβασης σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό και στην αποχέτευση ως ανθρώπινο δικαίωμα, βασικό αγαθό για την πλήρη απόλαυση της ζωής και όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ουσιαστικά, αναγνώρισε το νερό, ως το υπέρτατο αγαθό. Αντί λοιπόν να συζητάμε τη στιγμή αυτή για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ενισχυθεί ο ελεύθερος χαρακτήρας του, και πως μπορεί η πολιτεία να εγγυηθεί την απρόσκοπτη και με ασφάλεια πρόσβαση σε αυτό, βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την ιδιωτικοποίηση του και τον έλεγχο του από λίγους και εκλεκτούς.

Με πρόσχημα την θεσμοθέτηση ανεξάρτητης ρυθμιστικής αρχής στον τομέα των υδάτων ως υποχρέωση της χώρας, το νομοσχέδιο που έφερε προς ψήφιση, άρον άρον και μόλις λίγες ώρες μετά την τραγωδία στα Τέμπη, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας,  ξεδιπλώνει πλήρως το πολιτικό της σχέδιο που δεν είναι άλλο από το ξεπούλημα κάθε τομέα που έχει δημόσιο χαρακτήρα χωρίς κανένα πραγματικό όφελος για την κοινωνία. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι πως θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα τα οποία με «νύχια και με δόντια» προσπαθούν να τους κρατήσουν στην εξουσία.

Το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί για μία σειρά από λόγους, με τους σημαντικότερους αυτών να είναι:

• Καμία ουσιαστική διαβούλευση δεν έγινε με κανέναν φορέα πριν την κατάρτιση του νομοσχεδίου. Κανένας φορέας, σωματείο ούτε καν η τοπική αυτοδιοίκηση ως θεσμός δεν κλήθηκε να καταθέσει τις απόψεις του.
• Το νομοσχέδιο κατατέθηκε προς δημόσια διαβούλευση ουσιαστικά για πέντε μέρες. Παρόλα αυτά κατατέθηκαν από φορείς και πολίτες 600 περίπου σχόλια. Με το νομοσχέδιο να έχει κατατεθεί στη Βουλή 24 ώρες μετά το πέρας της διαβούλευσης είναι εντελώς ξεκάθαρο, πως αν αναρωτηθούμε το πόσο αξιολογήθηκαν από τους αρμοδίους, η μόνη απάντηση που θα πάρουμε είναι καθόλου.
• Η Ρυθμιστική Αρχή στα ύδατα δεν έχει κανένα λόγο ύπαρξης. Οι ρυθμιστικές αρχές ρυθμίζουν την αγορά. Στο κομμάτι του νερού, οι ΔΕΥΑ οι οποίες είναι κοινωφελείς επιχειρήσεις, είναι μονοπώλιο.
• Ακριβώς αυτό είναι το σημείο που ανοίγει την πόρτα στην ιδιωτικοποίηση του νερού. Η κυβέρνηση προσπαθεί να διαμορφώσει στο σήμερα, το πλαίσιο αυτό που την επομένη θα ανοίξει την πόρτα στην ιδιωτικοποίηση του νερού.
• Προφανώς το αρμόδιο υπουργείο αντιλαμβάνεται την Ρ.Α.Ε. ως επιτυχημένη και σπεύδει να τις δώσει επιπλέον αρμοδιότητες. Προφανώς ως επιτυχία της Ρ.Α.Ε. κρίνεται το γεγονός πως το μέσο νοικοκυριό στενάζει να πληρώσει τους λογαριασμούς της ενέργειας μετά και τις συνεχόμενες αυξήσεις. Πώς να μην κρίνεται άλλωστε ως επιτυχία όταν τα χρήματα αυτά πηγαίνουν στις τσέπες των λίγων και εκλεκτών που αναφέραμε παραπάνω;
• Καταργεί τον ανταποδοτικό χαρακτήρα των ΔΕΥΑ. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών μπορεί ένα ποσοστό επί του κύκλου εργασιών να «πηγαίνει» ως χρηματοδότηση προς την ρυθμιστική αρχή. Δηλαδή χρήματα που θα γυρνούσαν στους πολίτες, θα χρησιμοποιούνται για να πληρώνονται τα λειτουργικά της Ρ.Α.Α.Υ.Ε. Αν σκεφτούμε πως ο ίδιος ο Δήμος από τα ανταποδοτικά του, δεν είναι εφικτό να χρηματοδοτήσει ούτε λειτουργικές παρεμβάσεις που αφορούν το πράσινο ή την πρόνοια που ουσιαστικά επιστρέφουν στους πολίτες, το παραπάνω μπορεί να συγκριθεί μόνο με αντίστοιχα χαράτσια της μνημονιακής περιόδου. Αντί να έχουμε κατεύθυνση των πόρων προς τα κάτω, αυτά θα ακολουθούν την αντίθετη οδό.
• Δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα ως προς την νομιμότητα. Στο νομοσχέδιο αναφέρεται πως η ρυθμιστική αρχή θα ελέγχει τις ΔΕΥΑ ως προς την νομιμότητα των αποφάσεων της. Δηλαδή το υπουργείο θεωρεί πως τα Δημοτικά Συμβούλια, το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και οι ορκωτοί λογιστές που ελέγχουν τις αποφάσεις των ΔΕΥΑ σε όλα τα επίπεδα δεν αρκούν; Και πως το πρόβλημα θα λυθεί αν οι ΔΕΥΑ θα ελέγχονται από ένα πρόεδρο και έναν αντιπρόεδρο της Αρχής που θα ορίζονται από την ίδια την κυβέρνηση; Να σημειωθεί εδώ πως οι ΔΕΥΑ στις συμβάσεις τους, πορεύονται βάση του Ν. 4412/2016, του ίδιου νομοσχεδίου που χρησιμοποιεί το υπουργείο για τις δικές του.
• Το μεγαλύτερο πρόβλημα των ΔΕΥΑ όπως αυτό έχει προκύψει από τα αιτήματα τους αλλά και από την πρόσφατη έρευνα της dg regio για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση. Σε αυτά το νομοσχέδιο δεν απαντάει πουθενά. Το μόνο που θα κάνει είναι με τις αυθαίρετες αξιολογήσεις που αναφέρει, να οδηγήσει συγχωνεύσεις που θα δημιουργήσουν προβλήματα ακόμα και στις ΔΕΥΑ που σήμερα δεν έχουν κανένα.

Το νομοσχέδιο «μπάζει νερά» σε τόσα σημεία στις 400 σελίδες του που οι παρατηρήσεις μας πάνω σε αυτό μπορούν να καλύψουν περισσότερες.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι πως σε κανένα του σημείο δεν λειτουργεί προς την ενίσχυση του κοινωνικού συμφέροντος και πως δεν λύνει προβλήματα τα οποία υπάρχουν σήμερα. Αντίθετα, με διατάξεις αντικρουόμενες στην  υφιστάμενη νομοθεσία, θα δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στις ΔΕΥΑ, οδηγώντας τες σε καθεστώς απαξίωσης.

Για να μην πούμε λοιπόν «το νερό νεράκι», το νομοσχέδιο πρέπει να αποσυρθεί άμεσα και ταυτόχρονα να ανοίξει ένας πραγματικός ουσιαστικός διάλογος, για την ενίσχυση των ΔΕΥΑ και του χαρακτήρα του νερού ως δημόσιο κοινωνικό αγαθό.

* Ο Απόστολος Πέκας είναι Υποψήφιος Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Λάρισας