Το κείμενο, προϊόν συμβιβασμού ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη, προβλέπει ότι άτομο κατά του οποίου κατατίθεται αγωγή με σκοπό τη φίμωσή του θα μπορεί να αιτείται ταχεία απόρριψή της από την δικαιοσύνη λόγω του καταχρηστικού της χαρακτήρα. Δικαστήριο θα μπορεί να αποφασίζει να επιβάλει στον ενάγοντα δικαστικά έξοδα, όπως τα έξοδα υπεράσπισης του εναγομένου. Μπορεί επίσης να δίνει εντολή για την επιβολή κυρώσεων κατά του ενάγοντα σε μία τέτοια καταχρηστική αγωγή. Η συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκο Συμβούλιο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης έφθασαν σε συμφωνία επί νέων κανόνων για την προστασία των δημοσιογράφων και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι στις «καταχρηστικές αγωγές», πολυδάπανες διαδικασίες που συχνά έχουν ως στόχο την φίμωσή τους.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία αυτή αφορά, για λόγους αρμοδιότητας, τις αστικές αγωγές διασυνοριακού χαρακτήρα και κυρίως τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ενάγων, ο εναγόμενος και η δικαστική αρχή δεν βρίκονται στην ίδια χώρα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον Απρίλιο 2022 σχέδιο οδηγίας για την καταπολέμηση των καταχρηστικών αγωγών (SLAPPs) ανησυχώντας για τον πολλαπλασιασμό τους.
Αυτές οι αγωγές κατατίθενται συνήθως από πρόσωπα που κατέχουν εξουσία, στον οικονομικό ή τον πολιτικό τομέα, και έχουν ως στόχο να εμποδίζουν τις ενοχλητικές γι’ αυτά αποκαλύψεις.
Ο νέος νόμος θα εφαρμόζεται σε διασυνοριακές υποθέσεις και θα προστατεύει άτομα και οργανισμούς που δραστηριοποιούνται σε τομείς όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, το περιβάλλον, η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και οι έρευνες διαφθοράς κατά καταχρηστικών δικαστικών διαδικασιών που αποσκοπούν στον εκφοβισμό και την παρενόχληση. Οι ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι οι υποθέσεις θα θεωρούνται διασυνοριακές, εκτός εάν και τα δύο μέρη έχουν την κατοικία τους στην ίδια χώρα με το δικαστήριο και η υπόθεση αφορά μόνο ένα κράτος μέλος.
Θα προστατεύονται όσοι «προσπαθούν να αποκαλύψουν ενοχλητικές αλήθειες»
«Χαιρετίζω την συμφωνία επί της οδηγίας αυτής, η οποία θα προστατεύει όσους προσπαθούν να αποκαλύψουν ενοχλητικές αλήθειες. Οπως η Ντάφνε Καρουάνα Γκαλιζία, που αυτό το πλήρωσε με το ύστατο τίμημα», έγραψε στο Twitter (Χ) η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αναφερόμενη στην μαλτέζα δημοσιογράφο που δολοφονήθηκε το 2017. Ασχολήθηκε με υποθέσεις διαφθοράς και υπήρξε στόχος δικαστικών παρενοχλήσεων.
Ποιες επιλογές δίνονται στους κατηγορούμενους
Οι κατηγορούμενοι θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την πρόωρη απόρριψη προδήλως αβάσιμων αξιώσεων και σε τέτοιες περιπτώσεις οι υποστηρικτές του SLAPP θα πρέπει να αποδείξουν ότι η υπόθεσή τους είναι βάσιμη.
Τα δικαστήρια θα πρέπει να εξετάζουν γρήγορα τέτοιες αιτήσεις. Για την αποτροπή καταχρηστικών αγωγών, τα δικαστήρια θα μπορούν να επιβάλλουν αποτρεπτικές ποινές στους ενάγοντες, που συνήθως εκπροσωπούνται από ομάδες λόμπι, εταιρείες ή πολιτικούς.
Επίσης, τα δικαστήρια μπορούν να υποχρεώσουν τον ενάγοντα να πληρώσει όλα τα έξοδα της διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένης της νομικής εκπροσώπησης του εναγόμενου. Όταν η εθνική νομοθεσία δεν επιτρέπει την πλήρη πληρωμή αυτών των δαπανών από τον αιτούντα, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι καλύπτονται, εκτός εάν είναι υπερβολικές.
Οι ευρωβουλευτές κατάφεραν να συμπεριλάβουν στους κανόνες ότι όσοι στοχοποιούνται από SLAPP ενδέχεται να αποζημιωθούν για ζημίες που προκλήθηκαν. Εξασφάλισαν επίσης ότι τα θύματα SLAPP θα έχουν πρόσβαση σε ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με μέτρα υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής βοήθειας, της νομικής βοήθειας και της ψυχολογικής υποστήριξης μέσω ενός κατάλληλου καναλιού, όπως ένα κέντρο πληροφοριών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να παρέχουν νομική συνδρομή σε διασυνοριακές αστικές διαδικασίες, να διασφαλίζουν ότι οι οριστικές αποφάσεις που σχετίζονται με το SLAPP δημοσιεύονται σε εύκολα προσβάσιμη και ηλεκτρονική μορφή και να συλλέγουν δεδομένα για υποθέσεις SLAPP.
Οι χώρες της ΕΕ θα διασφαλίσουν ότι οι αποφάσεις τρίτων χωρών σε αβάσιμες ή καταχρηστικές διαδικασίες κατά ατόμων ιδρυμάτων που εδρεύουν στην επικράτειά τους δεν θα αναγνωρίζονται. Όσοι στοχοποιούνται από το SLAPP θα μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση για τα σχετικά έξοδα και ζημιές στο εθνικό τους δικαστήριο.
Προσπάθειες του Συμβουλίου να αποδυναμώσει σημαντικά τις προτάσεις της Επιτροπής
Μετά τις διαπραγματεύσεις, ο επικεφαλής ευρωβουλευτής Tiemo Wölken (S&D, Γερμανία) δήλωσε: «Ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, ολοκληρώσαμε μια συμφωνία σχετικά με την οδηγία Anti-SLAPPs – ένα βήμα προς τον τερματισμό της ευρείας πρακτικής καταχρηστικών αγωγών με στόχο τη φίμωση δημοσιογράφων, ΜΚΟ και κοινωνία των πολιτών. Παρά τις προσπάθειες του Συμβουλίου να αποδυναμώσει σημαντικά τις προτάσεις της Επιτροπής, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε μια συμφωνία που περιλαμβάνει ορισμό διασυνοριακών υποθέσεων, ταχεία αντιμετώπιση βασικών διαδικαστικών διασφαλίσεων όπως η πρόωρη απόλυση και διατάξεις για την οικονομική ασφάλεια, καθώς και συνοδευτικά μέτρα στήριξης για τη βοήθεια. συλλογή δεδομένων και την αποζημίωση του κόστους.»
Μόλις εγκριθεί επίσημα από την ολομέλεια και τα κράτη μέλη, η νομοθεσία θα τεθεί σε ισχύ είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να μεταφέρουν τη νομοθεσία στο εθνικό τους δίκαιο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
❝ ετικέτες ❞ #EE